Wat betekent voor ons heden ten dage nog gastvrijheid? In hoeverre zijn wij nog als de weduwe die Elia onderdak geeft en het weinige dat zij heeft met hem deelt? (1Kon 17, 8-16).
Zijn wij allen niet als vreemdeling als wij vertoeven in een andere wijk, een andere stad of wellicht een ander land? In hoeverre verkrijgen wij de gastvrijheid van vreemden die wij op onze beurt niet terug geven?
Christus zelf was vreemdeling toen hij met zijn ouders moest vluchten naar Egypte om uit de handen van de moordlustige Herodes te blijven.
Hoe velen van die vluchtelingen komen niet naar ons land. Om uit handen te blijven van de Herodes van deze tijd.
En hoe gastvrij zijn wij om hen op te nemen en begrip te hebben voor de situatie waar zij vandaan komen?
Natuurlijk moeten wij rekening houden met werkelijke vluchtelingen en gelukzoekers. En natuurlijk dienen we er rekening mee te houden dat ons huis ook eens vol kan zijn.
Maar gelijktijdig leren wij met ons allen dat het vormen van een multiculturele samenleving met de opname van vreemdelingen een verrijking voor onze cultuur betekent. Neem maar als voorbeeld wat voor een uitbreiding de Nederlandse keuken heeft gekregen in de voorbijgaande decennia.
Op menig tafel is de aardappel nog slechts één van de vele vormen van voedselaanbod. Pizza en Chinees zijn al jaren ingeburgerd. Kous-kous, pasta’s, rijstsoorten en Vietnamese loempia’s zijn hard op weg om regelmatig op tafel te komen.
“Vreemdelingen mag u niet slecht behandelen. U weet zelf hoe een vreemdeling zich voelt, omdat u ook als vreemdeling in Egypte gewoond hebt”. (Ex 23, 9)
Dat elders wonen komt ons niet onbekend voor. Als Nederlanders mogen wij graag naar de vreemde trekken. Hoe velen van ons wonen en werken niet op andere plaatsen dan waar zij wegkomen? En hoe velen waarderen het niet dat zij daar een deel van de samenleving mogen zijn? Als we met vakantie zijn vinden we het prettig als we opgenomen worden in de cultuur van de ons vreemde omgeving. Daar proeven we graag van.
Waarom zouden wij dan niet gastvrij kunnen zijn als de vreemdeling bij ons is? Ook hij kan een deel van onze cultuur worden en daardoor wij een deel van zijn cultuur.
Wij zijn allang geen samenleving meer van uitsluitend mensen van ons dorp of onze wijk. Onze wereld is vergroot doordat we sneller reizen en sneller informatie tot ons nemen. De nood op de wereld is niet ver weg maar komt gelijk met krant en tv in onze huiskamers.
In hoeverre accepteren wij dat we steeds sneller groeien naar een multiculturele wereld waar ons land een deel van is?
In hoeverre accepteren wij de vreemdeling die van buiten komt als een gast aan onze tafel? En in hoeverre kunnen wij elkaar verrijken met de goede dingen van elkaar?
LESBOS
De vernietigende brand in tentenkamp Moria op het Griekse eiland Lesbos halverwege 2020 zette de schijnwerpers op een groot moreel falen van ons voorspoedige Europa. Helaas is sindsdien de situatie voor de bewoners van dit kamp niet verbeterd. Het nieuwe vluchtelingenkamp, Tara Kepe, dat na de brand in het vorige kamp is neergezet, is onmenselijker dan het vorige. Bewoners wassen zich – bij gebrek aan enig alternatief – in de zee. Tenten zijn verregend, alles is continu koud en nat. Medische en psychische zorg ontbreken grotendeels, net als deugdelijke maaltijden. ‘Gewoon’ zieke mensen en COVID-patiënten worden samen in tenten, die ze met tien mensen moeten delen achter een hek, in quarantaine gezet. Volgens de laatste berichten zijn er geen voorbereidingen getroffen voor de winter. Er is geen warme kleding beschikbaar. Er zijn geen specifieke ruimten voor kinderen – terwijl 40 procent van de mensen op Lesbos kinderen onder de veertien jaar zijn. Zwangere vrouwen die moeten bevallen, krijgen zonder overleg een keizersnede omdat ‘dat makkelijker is’. Dit alles betekent dat in de huidige lockdown nog zo’n achtduizend mensen vastzitten op een koud, modderig en nat strand zonder enige hulp, zorg, hygiëne en afleiding, met de winter op de stoep.
Gebed voor Lesbos
Heilige, almachtige en eeuwige God,
onze barmhartige Vader in Jezus Christus,
U, de Schepper van leven, ruimte en tijd,
U, die geneest, verzoent en hoop geeft in uw Zoon.
Wij buigen ons diep voor uw troon neer in schuld en schaamte
dat wij de ogen sluiten voor nood om ons heen,
dat wij voorbij gaan aan onrecht en wanhoop,
dat wij doof zijn voor de schreeuw van hulpeloze en wanhopige mensen,
dat wij schouders ophalen voor verdriet, pijn en ademnood,
dat wij het zoveelste ‘I can’t breathe’ domweg negeren.
Heilige Vader, vergeef óns, herstel óns,
dat we zien, horen, opmerken, luisteren en optreden.
Hoor ons bidden om uitkomst voor de ramp op Lesbos, en waar ook maar.
Hoor het roepen van vluchtelingen, ontheemden, zieken zonder hulp.
Open uw hart voor kinderen die honger hebben in de modder, kou en ellende.
Geef moed aan hulpverleners om door te zetten in onmogelijke situaties.
Geef wijsheid aan overheden, machthebbers en politici.
Maak de harten zacht van hen die grenzen gesloten houden.
Breek de kwade machten af – open fonteinen van liefde en zorg.
Bewaar ons ervoor dat we ons mens-zijn verliezen in angst en onverschilligheid.
Laat het licht van uw genade stralen in het donker van onmacht.
Laat de glans van uw messiaanse rijk oplichten in uitgedoofde ogen.
Laat Christus’ macht over dood en duivel hoop bieden in verslagen harten.
Laat uw Geest het vuur ontsteken voor een toekomst van liefde en recht.
Uw koninkrijk, Heer van hemel en aarde, laat het komen in kracht.
Wij hopen op uw ingrijpen, want van u is het:
dat koninkrijk van vrede en recht,
die alles overtreffende macht,
die schitterende glorie.
Vandaag, morgen – en voor eeuwig.
In Jezus’ naam
Amen